A. Identitas
buku
1. Irah-Irahan : Kalangwan ( Sastra Jawa Kuno Selayang Pandang )
2. Anggitanipun : P. J. Zoetmulder
3. Penerbit : Djambatan
4. Taun
terbit : Cetakan I
1983
Cetakan II 1985
5. Kutha
terbitan : Jogja
6. Kandeling
buku : 648 kaca
7. Bab
VII : kaca 298- 315
Sastra Jawa
ingkang misuwur kaliyan asil karyanipun inggih menika kalampahan awit fase Jawa
Kuna, Jawa manengah, lan Jawa Modern. Naskah-naskah kuna kadosta kakawin
Ramayana, Arjunawiwaha, Hariwangsa lan sapanunggalanipun.
Indonesia ugi boten
saged uwal saking kesenian, kesenian menika kangge ngandharaken penggalihipun,
nuduhaken bangsa lan budayanipun. Sakmenika, tasih kathah naskah-naskah kuna ingkang kajagi, ananging perkawis sarana
Basa dadosaken karya menika boten saged dipunnikmati kathahing tiyang. Inggih
menika Prof.
Dr. Petrus Josephus Zoetmulder, ingkang mios wonten ing Utrecht, Negri Walanda wonten tanggal 29 Januari 1906 ingkang ngawontenaken studi babagan naskah kuna.
Panjenengange nyerat studi lan penelitenipun babagan Sastra Jawa wonten buku Kalangwan.
Wonten buku
Kalangwan bab VII, panyerat ngandharaken babagan cariyos Arjunawiwaha saking
panalitenipun . Wonten ngriku dipuncariyosaken kados pundi Arjuna inggih menika manungsa bumi saged
mulakrama kaliyan Suprabha, Dewi Kahyangan kang banget ayune.
Dipunserat
kanthi cara nyariosaken inggih menika awit Raja Indra ingkang nyuwun pitulungan
kaliyan Arjuna kangge mejahi Niwatakawaca. Niwatakawaca inggih menika raksesa
ingkang ngrisak surge, kratonipun Indra.
Lajeng kangge
mangertosi sejatosipun Arjuna. Panjengane kang nembe mertapa wonten Indrakila
diuji dening Indra, diuji kaliyan widadari-widadari kang banget ayune ananging
boten kenging. Diuji kaliyan sanesipun ngantos panjenengane kagungan gandewa
pasopati saking Dewa Siwa. Arjuna lajeng paring pitulungan kangge Indra mejahi
Niwatakawaca lan saged Mulakrama kaliyan Dewi Kahyangan, Supraba kangge
hadiahipun.
Diserat kanthi
nyariosaken menika, pewaos kayata wonten ing sajroning cariyos, pewaos saged
nderek ngarosaken, aweh pinalaripun. Panyerat ugi
ndeskripsekaken carriyos Arjunawiwaha
saking asal-muasalipun
saengga pewaos saged mangertosi cariyos menika awit dhasaripun
PJ. Zoetmoelder kang lulusan saking Rijksuniversiteit Leiden, Negeri Belanda
(1931-1935) lajeng sinau doktoral dalam wonten satra Indonesia. Piyambakipun nyerat Arjunawiwaha ugi saking panaliten-panliten sanes kadosto panaliten saking CC.Berg, Van Stein Callenfels, Poerbatjaraka. Saking menika saengga pewaos saged mbandingaken
Arjunawiwaha kang diserat kanti akehing versi, lajeng saged bentenaken lan
nguda rasa piyambak-piyambak.
Zoetmoelder kang nyerat Kamus Jawa Kuna paring
pamanggih menawi Arjunawiwaha kang diserat dening Mpu Kanwa sejatosipun sarana
Legitimasi Pemerintahan raja Airlangga, Awit taun1028-1035 kang saged
ngalahaken mungsuhipun Raja Wengker. Lajeng dipunserat kanthi syair-syair
minangka fiksi historis kang asring diginaaken kangge ngandharaken kasunyaatan
masyarakat Jawa Kuna, khususipun lingkungan kraton.
Ananging Basa
kang diginaaken panyerat katon angel,inggih menika ngginaaken basa arkhais
utawi basa india kang angel dipahami tiyang awam kadosta manggala pujian, Rudra, Air amrta,lan sapnunggalanipun. Panyerat
ugi boten nglampiraken teks aslinipun Arjunawiwaha,lan teks sanesipun saengga
sudut pandaang pewaos gumantung kaliyan sudut pandang panyerat.
Buku kalngwan
ingkan diserat PJ.Zoetmulder menika sae menawi dipunwaos kaliyan Dosen,
Mahasiswa utawi sainggilipun awit isi lan basanipun ingkang inggil.
0 komentar:
Posting Komentar